Anna Chamoń, znana z rodowego nazwiska Franke, to wybitna postać w polskim sporcie, która urodziła się w 1932 roku w Knurowie. Jest nie tylko spadochroniarką, ale również posiada znaczące osiągnięcia jako instruktorka spadochronowa.
Jako reprezentantka Polski w dyscyplinie spadochroniarstwa, jej umiejętności i zaangażowanie przyczyniły się do popularyzacji tego sportu w naszym kraju.
Oprócz spadochroniarstwa, Anna to również doświadczony pilot zarówno szybowców, jak i samolotów, co świadczy o jej wszechstronności i pasji do lotnictwa. Jako sędzia sportowy, Anna Chamoń odegrała istotną rolę w organizacji i prowadzeniu zawodów.
Działalność sportowa
Działalność sportowa Anny Franke została szczegółowo opisana w publikacji Tadeusza Malinowskiego pod pełnym tytułem Kobiety na skrzydłach. Anna Franke, Próba odwagi, która ukazała się w 1957 roku na stronach 23–25. Warto podkreślić, że Anna pochodziła z górniczej rodziny na Śląsku, co z pewnością miało wpływ na jej silny charakter.
Anna była zapaloną miłośniczką lotnictwa – zarówno szybowców, jak i samolotów, a także skoków spadochronowych. W 1949 roku ukończyła teoretyczny kurs spadochronowy w Zabrzu. W kolejnych latach, łącząc pasję z umiejętnościami, zdobyła najpierw kategorię A i B w Żeńskiej Szkole Szybowcowej w Lęborku, a po powrocie do domu stała się członkinią Aeroklubu Śląskiego. Jej pasja wkrótce zaprowadziła ją do Centrum Wyszkolenia Spadochronowego w Nowym Targu, gdzie przez dziesięć dni zgłębiała teorię oraz wykonywała ćwiczenia naziemne.
Swój pierwszy skok ze spadochronem Anna zrealizowała 1 lipca 1952 roku z wysokości 600 m, stosując metodę z liną przymocowaną do siedzenia w samolocie. Już 20 lipca uczestniczyła w imponującym pokazie skoków, gdzie razem z 130 innymi skoczkami zademonstrowała swoje umiejętności podczas Zlotu Młodzieży w Warszawie. Kiedy ukończyła Centrum Wyszkolenia Lotniczego w Wrocławiu w 1953 roku, mogła się cieszyć posiadaniem licencji pilota samolotowego.
W 1956 roku Anna dołączyła do Aeroklubu Gliwickiego, gdzie pełniła rolę przewodniczącej sekcji spadochronowej. Jej działalność obejmowała zarówno udział w centralnych pokazach lotniczych, jak i rywalizację na zawodach krajowych i międzynarodowych. Dzięki determinacji i talentowi, jako pierwsza kobieta w Polsce, zdobyła spadochronowy rekord po wprowadzeniu przepisów FAI, ustanawiając kilka kolejnych. Zadebiutowała na mistrzostwach świata w Moskwie w 1956 roku, a rok później była członkinią pierwszej kadry narodowej w sporcie spadochronowym, biorąc udział w obozie przygotowawczym przed mistrzostwami.
W 1963 roku jednak, po poważnej kontuzji poniesionej podczas skoku treningowego, Anna musiała zakończyć swoją karierę spadochronową. Mimo tego, przez wiele lat posługiwała się swoimi umiejętnościami, angażując się społecznie w prace Aeroklubu Gliwickiego, pełniąc m.in. funkcje w zarządzie oraz rolę sędziego sportowego zawodów spadochronowych. Jej osiągnięcia zostały docenione, gdy 27 stycznia 1995 roku Zarząd Aeroklubu Gliwickiego wpisał ją na listę najlepszych sportowców 40-lecia tej organizacji.
Życie prywatne
Latem 1952 roku Anna zakończyła 5-letnie Technikum Budownictwa Komunalnego, co potwierdza jej wszechstronność. W 1961 roku wzięła ślub z inż. Waldemarem Chamonem, z którego to związku przyszło na świat ich jedyne dziecko, syn Piotr. Po zakończeniu kariery sportowej Anna przeniosła się na stałe do Republiki Federalnej Niemiec, gdzie kontynuowała życie z dala od zawodowych wyzwań.
Osiągnięcia sportowe
- 1952 – sierpień, I Krajowe Zawody Spadochronowe – lotnisko Gocław Aeroklubu Warszawskiego Ligi Lotniczej, zdobyła VIII miejsce wśród 26 zawodników,
- 1953 – 23 maja skoczyła z 3000 m, z samolotu Zlín Z-26 Trenér, a następnego dnia z 4530 m, ustanawiając kobiecy rekord krajowy,
- 1953 – 7 czerwca na lotnisku w Gliwicach, uczestniczyła w pokazach lotniczych, w tym w skokach z szyku 5 samolotów,
- 1954 – 24 maja po kilku próbach ustanowiła pierwszy kobiecy rekord wysokości skoku z natychmiastowym otwarciem spadochronu z wysokości 4350 m,
- 1954 – lipiec, skok z 4000 m z natychmiastowym otwarciem, ustanawiając rekord Polski,
- 1954 – 29 lipca na lotnisku w Gliwicach po raz pierwszy wykonano skoki w nocy, wśród wykonawców była Anna, Jan Filus, Adolf Byrski, Franciszek Wójcikiewicz oraz Marcin Jaxa-Rożen,
- 1955 – 18–25 września II Spadochronowe Mistrzostwa Polski – Białystok, klasyfikacja indywidualna: XXXVII miejsce,
- 1956 – III Spadochronowe Mistrzostwa Świata – Moskwa, klasyfikacja indywidualna: XVII miejsce,
- 1957 – 4–16 sierpnia IV Spadochronowe Mistrzostwa Polski – Strzebielino, III miejsce w klasyfikacji kobiet,
- 1958 – Międzynarodowe Zawody Spadochronowe NRD–Polska–ZSRR, VIII miejsce w klasyfikacji indywidualnej,
- 1958 – 10 lipca ustanowiła 2 rekordy krajowe na celność lądowania z wysokości 1500 m,
- 1958 – 21 lipca z grupą ustanowiła rekord Polski w skokach dziennych,
- 1958 – 9 sierpnia pobiła rekord Polski w skokach z wysokości 1500 m na Mistrzostwach Świata w Bratysławie,
- 1958 – 16 sierpnia zdobyła wicemistrzostwo świata i 3 srebrne medale na IV Spadochronowych Mistrzostwach Świata,
- 1961 – Zawody Spadochronowe – Gera (NRD), II miejsce ekipą polską z Anną Franke,
- 1962 – 2 lipca w Bukareszcie ustanowiła rekord krajowy skoku z 1000 m,
- 1962 – VI Spadochronowe Mistrzostwa Świata – Orange (USA), III miejsce w konkurencji drużynowej, zdobycie brązowego medalu,
- 1962 – II miejsce w skoku grupowym na Mistrzostwach Świata, zdobycie srebrnego medalu,
- Ogółem Anna Franke ustanowiła pięć rekordów krajowych, zdobywając wysoką pozycję w klasyfikacjach krajowych w tym sporcie.
Przypisy
- Lidia Kosk: Wyniki Spadochronowych Mistrzostw Polski–konkurencje klasyczne, lata 1954–2012. sportspadochronowy.pl. [dostęp 04.05.2015 r.]
- Lidia Kosk: Medale 1955–2015. sportspadochronowy.pl, 1962. [dostęp 24.11.2016 r.]
- Polskie defilady i pokazy lotnicze 1945–1989. olesnica.vot.pl. [dostęp 28.11.2016 r.]
- Lewicki 2017 ↓, s. 20.
- Lewicki 2017 ↓, s. 14.
- Lewicki 2017 ↓, s. 26.
- Lewicki 2017 ↓, s. 28.
- Kronika Spadochronowa Aeroklubu Gliwickiego 1969–1998 ↓, s. 40.
- (Nie)znośna lekkość bytu. „Miejski Serwis Informacyjny-Gliwice”, 20.07.2006 r., s. 1, 9. Marek Jarzębowski (redaktor naczelny). Gliwice: Biuro Prasowe Urzędu Miejskiego w Gliwicach. [dostęp 24.03.2015 r.]
- V Międzynarodowe Klubowe Zawody Spadochronowe ↓, s. 2.
- Hypkie (red.) i Kucharski (red.) 2003 ↓, s. 319.
- Aeroklub Gliwicki 1955–1985 ↓, s. 6.
- Malinowski 1978 ↓, s. 25.
- Malinowski (red.) 1957 ↓, s. 29.
- Malinowski (red.) 1957 ↓, s. 25.
Pozostali ludzie w kategorii "Sport i rekreacja":
Henryk Bałuszyński | Dariusz Fliegert | Henryk Ganzera | Marcin Klaczka | Izabela Duda | Marcin Pawłowski (piłkarz) | Grzegorz Cziura | Konrad Ryszka | Tomasz Copik | Sebastian Musiolik | Tomasz Loska | Marcin Brosz | Krzysztof Zagórski | Damian Durkacz | Łukasz Romanek | Stefan Pietrzyk | Janosch Dziwior | Łukasz Wolsztyński | Dariusz Dudek (piłkarz) | Sławomir PaluchOceń: Anna Franke