Szczygłowice to interesująca lokalizacja w obrębie Knurowa, która stanowi jedną z jego dzielnic. Ta część miasta graniczy z sąsiednią miejscowością, jaką jest Czerwionka-Leszczyny.
Zarówno Szczygłowice, jak i ich otoczenie, są ważnymi elementami regionalnej struktury urbanistycznej, co czyni ten obszar istotnym punktem na mapie lokalnej społeczności.
Toponimia
Przed przekształceniem Szczygłowic w nowoczesną dzielnicę Knurowa, miejscowość ta istniała jako osobna wieś, współcześnie zniknęła z mapy jako odrębna jednostka. Wszystko wskazuje, że nazwa tej osady ma swoje korzenie w polskim słowie odnoszącym się do ptaka, a konkretnie – szczygła.
Heinrich Adamy, niemiecki geograf oraz językoznawca, w swoim dziele dotyczących nazw miejscowych Śląska, opublikowanym w 1888 roku we Wrocławiu, zauważył, że nazwa Szczygłowice wywodzi się z polskiego „szczygiel”. W swoim opracowaniu podaje, że najwcześniejsza forma tej nazwy brzmiała „Scyglowice”, co tłumaczy się jako „Stieglitzdorf”, czyli „Wieś szczygłów” w języku polskim.
Jednakże z biegiem lat, w wyniku wpływów niemieckich, nazwa została zgermanizowana na „Scyglowitz”, co spowodowało utratę jej pierwotnego znaczenia. Warto zauważyć, że w alfabetycznym spisie miejscowości Śląska, który został opracowany przez Johanna Knie i wydany w 1830 roku w Wrocławiu, Szczygłowice występowały zarówno pod polską nazwą „Sczyglowice”, jak i niemiecką „Scziglowitz”.
Historia
Historia Szczygłowic sięga aż do roku 1531, kiedy to miała miejsce pierwsza wzmianka o tej miejscowości. W tym samym roku, biskup wrocławski oraz książę opolsko-raciborski nałożyli dodatkową dziesięcinę snopową, która miała być przeznaczona na rzecz kościoła kolegialnego pw. Świętego Krzyża w Opolu. Wśród rybnickich wsi, które zostały obciążone tym podatkiem, znalazły się również Szczygłowice.
Warto również zwrócić uwagę na topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku, który zawierał informacje dotyczące stosunków ludnościowych w tej miejscowości. Notatka głosi: „Das Dorf Sczyglowitz enthalt in 50 Haushaltungen 310 Seelen, polnisch Sprechende(…)”, co w polskim tłumaczeniu oznacza „Wieś Szczygłowice zawiera w 50 gospodarstwach domowych 310 dusz mówiących po polsku(…).”.
Nie możemy pominąć wzmianek o tragicznym wydarzeniu z 1945 roku, kiedy to oddział Wehrmachtu rozstrzelał czterech dozorców fabrycznych na szosie przed Fabryką Materiałów Wybuchowych «Lignoza».
Do 1945 roku, Szczygłowice stanowiły jednostkową gminę. 1 kwietnia 1928 roku włączono do niej zniesioną gminę Krywałd. Z kolei 1 grudnia 1945 roku zniesiono gminę jednostkową Szczygłowice, a jej obszar włączono do zbiorowej gminy Knurów. Od 1 stycznia 1951 roku, po nadaniu gminie Knurów praw miejskich, Szczygłowice wraz z Krywałdem stały się integralną częścią miasta Knurowa.
Ważniejsze obiekty
W Szczygłowicach znajduje się wiele ważnych obiektów, które przyciągają uwagę zarówno mieszkańców, jak i turystów. Do najistotniejszych z nich należy:
- Kopalnia Węgla Kamiennego «Szczygłowice», ul. Górnicza,
- Dom Kultury w Knurowie,
- Hala MOSiR Knurów – ul. Górnicza,
- Centrum Przesiadkowe,
- Miejska Szkoła Podstawowa nr 4,
- Miejskie Gimnazjum nr 4,
- Kościół pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Świata.
Te obiekty stanowią istotny element lokalnej infrastruktury, umożliwiając mieszkańcom dostęp do różnych form kultury, edukacji i rekreacji.
Znani związani ze Szczygłowicami
Szczygłowice to miejsce, które ma swoje korzenie w znanych osobach, które tu się wychowały. W szczególności Jerzy Dudek, legendarny bramkarz, znany ze swoich występów na międzynarodowej scenie piłkarskiej, jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych postaci związanych z tym miastem. Więcej informacji można znaleźć na stronie Jerzy Dudek.
Nie możemy zapomnieć także o jego bracie, Dariuszu Dudku, który również związał swoje życie z piłką nożną. Jego kariera sportowa, choć mniej znana, również wywodzi się z Szczygłowic. O więcej szczegółów dotyczących Dariusza Dudka można przeczytać na stronie Dariusz Dudek.
Przypisy
- Magda Leksy: Co Jerzy Dudek ma wspólnego z naszą panią z fizyki? Wywiad z Panią Teresą Nowacką-Korus. [w:] Szkolak Rudziniecki [on-line]. szkolak_rudziniecki.republika.pl. [dostęp 06.09.2012 r.]
- Wojciech Todur: Jerzy Dudek sfinansował w Szczygłowicach nowe boisko szkolne ze sztuczną trawą. katowice.gazeta.pl [on-line], 31.05.2006 r. [dostęp 06.09.2012 r.]
- Za dwa lata wracam do Polski. Rozmowa z Jerzym Dudkiem, bramkarzem Realu Madryt. „Altus na topie. Magazyn wielkomiejski”, s. 5, 2008 r.
- Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27.11.1945 r. (Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki, Nr. 34, Kat, 22.12.1945 r.).
- Dz.U. z 1950 r. nr 51, poz. 472.
- Gazeta Urzędowa Woj. Śl. nr 41 z 1928 r.
- Józef Fajkowski, Jan Religa: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939–1945. Warszawa: Książka i Wiedza, 1981 r.
- Knie 1830 r., s. 715.
- Triest 1865 r., s. 804.
- a b c HeinrichH. Adamy HeinrichH., Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888 r., s. 63.
Pozostałe obiekty w kategorii "Dzielnice i osiedla":
Pola Farskie | Krywałd (Knurów) | III kolonia robotnicza w KnurowieOceń: Szczygłowice