Parafia Świętych Cyryla i Metodego to zabytkowa wspólnota rzymskokatolicka, która ma swoje korzenie w Knurowie. Wchodząc w skład archidiecezji katowickiej oraz dekanatu knurowskiego, parafia ta odgrywa ważną rolę w lokalnej społeczności.
Warto zaznaczyć, że jej formalne powołanie nastąpiło 1 lipca 1915 roku, co czyni ją jedną z dłużej istniejących parafii w regionie. Od tego czasu parafia stała się miejscem kultu oraz integracji mieszkańców.
Historia
Pierwsze wzmianki dotyczące Knurowa datowane są na rok 1305, natomiast historia parafii sięga 1447 roku, kiedy to została odnotowana w kontekście spisu świętopietrza. Wówczas w Knurowie funkcjonował drewniany kościół pod wezwaniem św. Wawrzyńca. W 1599 roku została wzniesiona nowa świątynia pod tym wezwaniem, jednak pełniła ona tę rolę jedynie przez krótki czas. Po wojnie trzydziestoletniej kościół ten stał się kościołem filialnym parafii sąsiednich Gierałtowic.
Parafia w Knurowie została ustanowiona 1 lipca 1915 roku, a jej patronat z nadaniem wezwania św. Wawrzyńca wyznaczył nową erę w duchowym życiu miejscowej społeczności. W okresie międzywojennym zadecydowano o budowie nowego kościoła. Z tego powodu dotychczasowy drewniany obiekt został przeniesiony do Chorzowa, gdzie obecnie pełni funkcje kościoła parafialnego na Górze Redena. W jego miejsce, przy ul. Niepodległości, naprzeciwko lecznicy brackiej, powstał murowany kościół tymczasowy, który został poświęcony 19 grudnia 1926 roku. Dziś w tym obiekcie mieszczą się salki katechetyczne.
Budowa obecnej świątyni rozpoczęła się w 1937 roku, a projekt stworzył architekt Henryk Gambca z Piotrowic Śląskich, które stanowią teraz dzielnicę Katowic. Murowany kościół, którego budowniczym był ks. Alojzy Koziełek – imieniem którego nazwana została jedna z ulic Knurowa – uzyskał patronat św. Cyryla i Metodego. Poświęcenie nowego obiektu miało miejsce 13 lipca 1947 roku, pod przewodnictwem biskupa Juliusza Bienka. W 1960-1968 roku, w wyniku zmian wprowadzonych przez sobór watykański II, wnętrze świątyni przeszło przebudowę. Zajmujący się tym Henryk Burzec z Zakopanego zaprojektował wystrój, który jednak nie został dokończony z powodu ograniczeń finansowych. Częściowo pozostawiona w stanie surowym kopuła, przykryta deskami, wyraźnie odstaje od reszty budynku. Na projektach Burzca planowano jej ozdobienie mozaiką przedstawiającą kosmos.
W miarę rozwoju Knurowa, parafia knurowska uległa podziałowi. W 1981 roku do nowej parafii odłączył się Krywałd, a rok później erygowano nową wspólnotę, jaką jest parafia Matki Bożej Częstochowskiej.
Obecnie parafia św. Cyryla i Metodego prowadzi własną gazetkę parafialną zatytułowaną „U Cyryla i Metodego”, która jest doskonałym narzędziem komunikacyjnym dla jej członków.
Kościół Świętych Cyryla i Metodego
Ważniejsze daty z historii kościoła
Historia kościoła Świętych Cyryla i Metodego jest pełna znaczących wydarzeń, które miały miejsce na przestrzeni lat. W 1935 roku, 13 września, zainicjowano prace nad projektem świątyni, którego autorami byli Henryk Gambca oraz E. Daun. Dwa lata później, 8 sierpnia 1937, odbył się uroczysty wykop, którego dokonał ksiądz Alojzy Koziełek, inicjując budowę kościoła.
W dniu 13 lipca 1947 roku miała miejsce ceremoniał poświęcenia świątyni, którego dokonał ksiądz biskup Juliusz Bieńek. W 1952 roku ukończono budowę wieży kościelnej, a cztery lata później, w 1956, miało miejsce nabycie organów. lata 1960-1962 to okres intensywnej pracy nad budową ołtarza głównego oraz dwóch ołtarzy bocznych i chrzcielnicy, zgodnie z projektem Henryka Burzca.
W 1960 roku uruchomiono elektryczny napęd dzwonów, a między 1977 a 1978 przeprowadzono remont kościoła spowodowany szkodami górniczymi. W 1988 roku zmodernizowano ołtarz główny i postument pod tabernakulum, a 1996 roku dokonano ustawienia rzeźb św. Cyryla oraz św. Metodego na dziedzińcu.
Wnętrze kościoła
Wnętrze kościoła zachwyca bogactwem dzieł sztuki i symboli religijnych. Ołtarz główny powstał w latach 1960-62, inspirowany misją św. Cyryla i Metodego. Został on wykonany przez Henryka Burzca oraz Władysława Burzeńskiego. Jego centralnym elementem jest krzyż, symbolizujący wiarę, a spód ołtarza z granitu zrealizował Leopold Trybowski z Katowic. W 1989 roku do elementów ołtarza dodano metalowe elementy zaprojektowane przez znanego artystę wnętrz – Migockiego.
Na ołtarzu głównym przedstawione są postacie, takie jak: św. Cyryl z krzyżem, św. Metody z Pismem Świętym, a także inne postacie, symbolizujące bogactwo wiary. Po prawej stronie ołtarza umieszczono napis zawierający tekst najstarszej polskiej pieśni religijnej: „Bogurodzica Dziewica Bogiem sławiona Maryja.”
Z kolei po lewej stronie umieszczono inny napis, który nawiązuje do tradycji i historii wiary. W kościele znajdują się również ołtarze boczne – po lewej stronie poświęcony Sercu Jezusowemu i po prawej stronie Matce Boskiej, ukazywanej na tle polskich orłów. Wnęka boczna po lewej stronie ozdobiona jest rzeźbą anioła z gołębiem oraz mieczem, co symbolizuje pokój i wojnę.
Wnęki są poświęcone również św. Wawrzyńcowi oraz św. Barbarze. W roku 1992 umieszczono ołtarzyk Matki Boskiej Częstochowskiej, wykonany przez Mariettę Puch-Biskup. Wystrój wnętrza wzbogaca mozaikowy fryz, przedstawiający historię Polski od momentu przyjęcia chrztu do czasów współczesnych.
Ważnym elementem wystroju są stacje drogi krzyżowej, które zakupiono w 1967 roku oraz chrzcielnica z 1962 roku, wykonana przez Leopolda Trybowskiego. Tabernakulum, pozłacane, powstało z rąk rzeźbiarza Ryszarda Szczypkowskiego z Krakowa. Na uwagę zasługują także organy, które powstały w latach 1956-57 w warsztacie Ludwika Kuźnika. Instrument ten ma romantyczne brzmienie, a ostatni remont przeprowadzono w 2002 roku.
Dzwony kościelne, wiszące w wieży, mają swoją własną historię. Największy z nich, ważący 290 kg, został ufundowany w 1655 roku przez Adama Goszyckiego z wizerunkiem św. Jerzego. Średni dzwon, również o wadze 290 kg, został ufundowany przez Jerzego Goszyckiego, przedstawiający ukrzyżowanego Chrystusa, a najmniejszy dzwon pochodzi z 1926 roku.
Proboszczowie
W historii parafii Świętych Cyryla i Metodego w Knurowie, wielu duchownych pełniło funkcję proboszcza, każdy z nich wnosił coś wyjątkowego do życia wspólnoty. Oto lista proboszczów, którzy przez lata kierowali parafią:
- Ks. Jan Chrząszcz – aż do roku 1923,
- Ks. Władysław Robota – w latach 1923-1924, dojeżdżając z Gierałtowic,
- Ks. Józef Okrent – pełniący posługę w latach 1924-1928,
- Ks. Alojzy Koziełek – najpierw w latach 1928-1940, a potem jeszcze po wojnie, od 1945 do 1949,
- Ks. Jan Michalik – proboszczujący w latach 1940-1945,
- Ks. Jan Teichman – był na tym stanowisku w latach 1949-1954,
- Ks. Ernest Werner – pełnił tę posługę od 1954 do 1956,
- Ks. Bernard Czakański – kierujący parafią w latach 1956-1973,
- Ks. Rajmund Stachura – proboszcz w latach 1973-1994,
- Ks. Eugeniusz Góra – pełniący funkcję od 1994 do 2004,
- Ks. Andrzej Wieczorek – proboszcz od 2004 do 2014,
- Ks. Mirosław Pelc – aktualny proboszcz od 2014 roku.
Każdy z tych księży miał swój wpływ na rozwój parafii oraz życie duchowe jej wiernych.
Pozostałe obiekty w kategorii "Zbory":
Parafia św. Antoniego z Padwy w Knurowie | Parafia Najświętszej Maryi Panny Królowej Świata w Knurowie | Parafia Matki Bożej Częstochowskiej w KnurowieOceń: Parafia Świętych Cyryla i Metodego w Knurowie